اقدامات جزیره ای مدیریت پسماند در مازندران - وبلاگ فوتبال

به گزارش وبلاگ فوتبال، اشکان دنیا آرای - ساری-خبرنگار: سال هاست که بحث مدیریت زباله و پسماند در استان های شمالی به چالشی اساسی تبدیل شده و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اکنون در شرایط بحرانی واقع شده است.

دپوی روزانه 3 هزار تن زباله در دل طبیعت مازندران و نفوذ بیش از یک میلیون لیتر شیرابه حاصل از این زباله ها به دل خاک و منابع آب زیرزمینی روز به روز شرایط مازندران را بدتر از قبل می نماید. مسئولان زیادی تاکنون برای حل مشکل پسماند وعده هایی داده اند، اما هنوز این مشکل رفع نشده است. مهم تر این که گام های برداشته شده به خاتمه مشخصی نرسیده اند و عموما یا نیمه کاره هستند یا این که در همان نخستین مراحل اجرا متوقف شدند. ساخت 2 نیروگاه زباله سوز نوشهر و ساری که از ابتدای دهه 90 تاکنون معطل مانده و نیمه کاره است، نمونه ای از این طرح ها هستند یا اجرای کم جان طرح تفکیک زباله از مبدا در شهرها و روستاهای مازندران و مهم تر از همه ساماندهی سایت های دپوی زباله در استان که در نقاط جنگلی، کوهستانی و حتی ساحل ایجاد شده اند.

آنچه امروز به عنوان چالشی مهم در خصوص زباله ها و مدیریت آن در مازندران کمتر دیده می گردد، اراده است. در حقیقت استان به اندازه کافی طرح برای اجرا شدن دارد، اما عزمی جدی برای حل این مسائل دیده نمی گردد. مسئولان استان نبود بودجه را در این وضعیت موثر می دانند. اما کارشناسان معتقدند راه هایی وجود دارد تا بتوان گام های مناسبی در استان برداشت. تقابل این 2 دیدگاه می تواند به شفاف سازی در مدیریت پسماند مازندران یاری زیادی کند؛ اتفاقی که این هفته توسط دفتر خبرگزاری ایلنا در مازندران تا مرز انجام شدن به شکل یک مناظره رسانه ای پیش رفت، اما انصراف مسئول نماینده بخش دولتی از حضور در این مناظره چند ساعت پیش از شروع آن نشان داد که هنوز همگرایی برای حل این بحران در استان وجود ندارد.

• لغو مناظره

در این مناظره قرار بود سیدمحمد محمدی تاکامی مدیر کل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری مازندران در مقابل دکتر محمد پیروی عضو هیات علمی دانشگاه نوشیروانی بابل و رئیس کارگروه مدیریت پسماند و محیط زیست اتاق فکر مازندران قرار بگیرد و دیدگاه های آنها در حضور چند تن از وبلاگ فوتبال فعال در حوزه محیط زیست مطرح گردد، اما محمدی تاکامی اظهار داشت که حاضر نیست روبه روی پیروی بنشیند و مناظره کند و اظهارات خود را به صورت انفرادی یا در حضور کارشناسی که مورد تایید او باشد مطرح می نماید. این تصمیم شاهد مثالی برای نشان دادن وضعیت مدیریت پسماند در مازندران است.

رئیس کارگروه مدیریت پسماند و محیط زیست اتاق فکر مازندران معتقد است؛ در شرایط کنونی باید همه بدون هرگونه اختلاف دست به دست هم بدهند تا از حالا به بعد برای مدیریت زباله ها در این استان کاری انجام گردد. پیروی با بیان این که زمان زیادی برای حل معضل زباله از دست رفته است، گفت: ساخت کارخانه های زباله سوز و اجرای بعضی طرح های دیگر برای مدیریت پسماند چندین سال است که طول کشیده و همچنان منتظریم تا با اجرای این طرح ها گامی موثر برداشته گردد، اما چقدر باید منتظر بمانیم تا آسیب زباله ها به طبیعت بیشتر گردد؟

• بلاتکلیفی طرح ها

رئیس کارگروه مدیریت پسماند و محیط زیست اتاق فکر مازندران اضافه کرد: ساخت 4 نیروگاه زباله سوز در نوشهر، ساری، آمل و قائمشهر، ایجاد 4 کارخانه کمپوست در بهشهر، بابل، نور و تنکابن، تبدیل پسماند به ریزدانه های دوستدار محیط زیست در بابلسر، ساماندهی 28 مرکز دفن زباله استان و تصفیه شیرابه و تفکیک زباله در شهرها و روستاها طرح هایی هستند که هنوز به طور کامل اجرا نشده اند. این استاد دانشگاه اعلام کرد: معتقدیم که یکی از مسائل موجود استفاده نکردن از متخصصان آن هم نه در حوزه اجرا، بلکه در بخش تصمیم گیری و نظارت است. هدف از تشکیل این کارگروه در اتاق فکر مازندران همکاری در تصمیم گیری هاست. خروجی نشست های ما نیز تدوین یکسری بسته های چاره اندیشی بود که در اختیار استانداری نهاده شد تا به ستاد توسعه راهبردی استان ارائه گردد.

پیروی با بیان این که در مدیریت پسماند همه حلقه ها باید در کنار هم به یک اندازه مورد توجه قرار گیرند، یادآور شد: چرخه مدیریت پسماند در همه بخش ها مهم است. از فراوری زباله که در خانه ها، واحدهای تجاری، اماکن آموزشی و ادارات، بخش صنعت و مراکز بهداشت و درمانی فراوری می گردد تا پس از آن و در مراحل تفکیک، حمل و دفن و دپو باید طبق برنامه عمل کنیم. مهم ترین نکته این است که مردم در یک بازی برد-برد قرار بگیرند. یعنی آورده کاری مانند تفکیک زباله یا کاهش فراوری زباله را در زندگی روزانه خود ببینند.

وی به سهم 70 درصدی زباله های تر از کل زباله های فراوری شده در جامعه نیز گریزی زد و اظهار کرد: برای مدیریت پسماند باید روی الگوی مصرف و سبک زندگی و خرید هم برنامه داشته باشیم. در کارگروه مدیریت پسماند و محیط زیست اتاق فکر مازندران به این موضوع نیز توجه شده است. این مسئول ادامه داد: ما به علت کمبود صنایع تبدیلی و بسته بندی و همچنین عادت به خرید فله ای همچنان زباله های تر زیادی فراوری می کنیم که حتی در صورت راه اندازی نیروگاه های زباله سوز به خاطر رطوبت بالای این زباله ها، حرارت و انرژی بیشتری برای سوزاندن احتیاج است بنابراین راندمان این نیروگاه ها را پایین می آورند.

• بی توجهی به فناوری های بومی

پیروی با تاکید بر این که اگر مسئولان می خواهند مشکل زباله حل گردد باید از مردم و نخبگان و جامعه دانشگاهی یاری بگیرند، گفت: دانشگاه رسالت خود برای یاری به این مسائل را با پرورش کارشناس و متخصص انجام می دهد. حتی در امور اجرایی نیز با ارائه ایده ها حاضر به همکاری است. امروز حلقه مفقوده مدیریت پسماند در مازندران فناوری نیست. وی با بیان این که در حد خودمان برای اجرای بعضی مقدمات فناوری بومی سازی شده داریم، اضافه کرد: دانشگاه نوشیروانی پروژه تصفیه شیرابه های منطقه انجیل سی را به خاتمه رساند و تحویل داد. نظر ما اجرای طرح برای تصفیه 200 مترمکعب شیرابه بود، اما شهرداری اظهار داشت که بودجه نداریم و طرح را با ظرفیت 40 مترمکعب اجرا کردیم.

رئیس کارگروه مدیریت پسماند و محیط زیست اتاق فکر مازندران گفت: اگر توان اقتصادی برای اجرای طرح تصفیه شیرابه در همه سایت ها وجود ندارد، دست کم شیرابه های بعضی سایت های زباله را به جای رها شدن در یک مخزن می توان جمع آوری کرد تا با استفاده از شیوه های قدیمی مانند بازچرخانی از حجم آن به واسطه تبخیر کاسته و از نفوذ آن به دل طبیعت جلوگیری کرد. در دانشگاه مازندران زباله سوزهای نسل سوم در مقیاس آزمایشگاهی فراوری شد، اما به کار گرفته نشد. این فناوری دست کم در همان مقیاس کوچک قابل واگذاری به دهیاری هاست تا از حجم زباله ها کاسته گردد.

این پژوهشگر اظهار کرد: در موضوع مدیریت پسماند استان یا برنامه عملیاتی وجود ندارد یا این که وجود دارد و در اجرا ضعیف هستیم. با توجه به این که راهکارها در بخش های مختلف ارائه شده و وجود دارد، در نتیجه اجرای درستی نداریم. پیروی ادامه داد: بسیاری از فعالیت های این حوزه در مازندران شفاف نیست. در این زمینه رسانه ها باید وارد شوند و شفاف سازی انجام دهند. اگر در سایت های دپو زباله مازندران کار به درستی انجام می گردد چرا اجازه بازدید به وبلاگ فوتبال نمی دهند؟ حرف ما این است که شاید اگر از پیمانکاران فرمایشی کمتری در بخش پسماند استفاده گردد، سرعت رسیدن به اهداف افزایش یابد. هر چند تامین اعتبار نیز یک بخش مهم و اساسی در این زمینه است.

• عزمی که جزم نیست

عده ای از دست های پشت پرده در مدیریت پسماند مازندران و مقاومت بعضی قدرتمندان و سودجویان در مقابل اجرای طرح هایی مانند تفکیک زباله از مبدا سخن می گویند و بعضی هم معتقدند؛ هنوز برای مدیریت پسماند در مازندران عزمی جدی وجود ندارد تا همه نهادها با هم برای بهبود وضعیت گام بردارند.

لاینحل ماندن مشکل زباله در آمل و بی نتیجه بودن مهلت های دادستان شهرستان به مدیران شهر برای ممنوعیت انتقال زباله به منطقه عمارت، بی خاتمه ماندن معین زمین جایگزین برای انتقال زباله های آمل به دلیل مخالفت یکی از نهادهای استان بر اساس ادعای مالکیت زمین جایگزین، انتقال ده ها تن زباله در روز به ساحل محمودآباد و دپو در چند متری دریا، استمرار انتقال زباله های ساری به چهاردانگه، بدون نتیجه ماندن اعلام جرم علیه شهرداری های متخلف و تشکیل پرونده های قضایی و البته حاضر نشدن یک مقام مسئول برای شرکت در یک مناظره نشان دهنده پررنگ تر بودن حاشیه ها در این حوزه و جدی نبودن عزم مسئولان برای حل بخشی از مشکل پسماند در مازندران است.